Негізгі мазмұнға өту Негізгі шарлау мәзіріне өту Сайттың төменгі деректемесіне өту
Абай атындағы ҚазҰПУ Хабаршысы. Психология сериясы

ЖАҒЫМСЫЗ КӨЗҚАРАСТАРДЫҢ ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ АСПЕКТІЛЕРІ ЖӘНЕ ОНЫҢ СТУДЕНТТЕРДІҢ ӘЛЕУМЕТТІК ТҰРҒЫНДАРЫНА ӘСЕРІ

Жарияланған April 2025

72

13

Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ
##plugins.generic.jatsParser.article.authorBio##
×

Айнур Дуйсенбаева

(корреспондент автор) – магистр, жалпы және қолданбалы психология кафедрасының аға оқытушысы, Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ

Нархоз университеті
##plugins.generic.jatsParser.article.authorBio##
×

Адлет Кариев

Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университетінің «Бастауыш білім беру» кафедрасының қауымдастырылған профессоры, постдокторант, педагогика ғылымдарының кандидаты, Қазақстан Республикасы

Аңдатпа

Аңдатпа

Жұмыс өзара байланысты құрамдас бөліктер ретінде өзін-өзі бағалау мен әлеуметтік интеллекті қоса алғанда, студенттердің әлеуметтік тұлғасының қалыптасуына жағымсыз көзқарастардың психологиялық аспектілерінің әсерін зерттеуге арналған. Ақпараттың шамадан тыс жүктелуімен және болашаққа қатысты белгісіздікпен сипатталатын бүгінгі әлеуметтік, экономикалық және саяси тұрақсыздық жағдайында студенттер өзін-өзі қабылдау және қоршаған қоғаммен қарым-қатынас құру процесінде қиындықтарға кезігуде. Бейімделу процесіне қосымша стрессті енгізетін жаңа әлеуметтік рөлді меңгеру қажеттілігін ескере отырып, бұл процесс студенттерден жаңа әлеуметтік ортаға тән құндылықтар мен нормаларды қабылдауды және біріктіруді талап ететінін атап өткен жөн. Бұл олардың әлеуметтік бейімделуіне және тұлғааралық қарым-қатынастарына әсер ететін жағымсыз тенденциялардың дамуына әкелуі мүмкін, сонымен қатар олардың әлеуметтік өзара әрекеттесу жағдайында тұрақтылық деңгейін анықтайды.

Мақалада Нархоз университетінің 18 бен 22 жас аралығындағы студенттерінен алынған эмпирикалық зерттеу материалдары берілген. Зерттеуді жүргізу үшін (N=63) келесі психологиялық әдістер қолданылды: «Ирационалды көзқарастардың диагностикасы» (SPB, H. Kassinove, A. Berger), «Tromso Social Intelligence Scale» (Д. Сильвера, М. Мартинуссен, Т.Даль) және «Өзін-өзі бағалау деңгейін анықтау» (С. В. Ковалев). Алынған нәтижелер өзін-өзі бағалауы мен әлеуметтік интеллектінің төмен деңгейі бар студенттерде жағымсыз көзқарастар айқынырақ болатынын растайды, бұл осы жеке қасиеттер арасындағы байланысты көрсетеді. Бұл деректер өзін-өзі бағалау мен әлеуметтік интеллекттің әлеуметтік және академиялық салалардағы жағымсыз көзқарастардың дамуына әсері туралы гипотезаны растайды. Төмен өзін-өзі бағалау және шектеулі әлеуметтік дағдылар жағымсыз көзқарастарды күшейтуі мүмкін, бұл өз кезегінде студенттердің әртүрлі контексттерге бейімделуін қиындатады. Нәтижелер әлеуметтік интеграцияны жақсартуға және студенттер арасындағы стрессті төмендетуге бағытталған психологиялық және білім беру бағдарламаларын әзірлеу кезінде осы факторларды ескерудің маңыздылығын көрсетеді.

pdf (Русский)
Тіл

Русский

Дәйексөздерді қалай жазу керек

[1]
Дуйсенбаева, А., Кариев, А., Секенова, З. і Никульшина, О. 2025. ЖАҒЫМСЫЗ КӨЗҚАРАСТАРДЫҢ ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ АСПЕКТІЛЕРІ ЖӘНЕ ОНЫҢ СТУДЕНТТЕРДІҢ ӘЛЕУМЕТТІК ТҰРҒЫНДАРЫНА ӘСЕРІ. Абай атындағы ҚазҰПУ Хабаршысы. Психология сериясы. 82, 1 (Квіт 2025), 185–198. DOI:https://doi.org/10.51889/2959-5967.2025.82.1.016.