Бұл мақалада бастауыш мектеп жасындағы балалардағы гиперстимуляция және когнитивті икемділіктің төмендеуі, олардың цифрлық тәуелділіктен туындайтын және тұлға мен жалпы қоғам үшін үлкен қиындықтар туғызатын проблемалары ашылады. «Гиперстимуляция», «когнитивті икемділік» және «цифрлық тәуелділік» негізгі ұғымдары психология және педагогикалық психология тұрғысынан анықталған, бұл осы мәселені терең түсінудің құрылымдық негізін қалыптастыруға мүмкіндік берді. Балаларда цифрландырудан туындаған гиперстимуляцияның пайда болуына және олардың когнитивті икемділігінің төмендеуіне әсер ететін факторлар анықталды. Цифрлық ортаның балалардың танымдық функцияларына әсер етуінің негізгі механизмдері сипатталған және ең маңызды психологиялық салдары анықталған. Балалардың мектептен бос уақытында цифрлық ортаға айтарлықтай қатысатыны анықталды. Сандық құрылғыларға қол жеткізуді шектеудің негізгі реакциялары жеңіл наразылық немесе немқұрайлылық екені анықталды және балалардың тек 4%-ы гаджетті пайдаланбауға бірден келісе алады. Жүргізілген эксперименттік зерттеу гиперстимуляцияны төмендетуге және сандық тәуелді балалардағы когнитивті икемділікті арттыруға бағытталған арнайы бағдарламалар мен іс-шараларды әзірлеу және енгізу қажеттілігін растайды. Әрі қарайғы жұмыстың кейбір бағыттары мен нақты ұсыныстар ұсынылады.
САНДЫҚ ТӘУЕЛДІЛІК ЖАҒДАЙЫНДА БАЛАЛАРДАҒЫ ГИПЕРСТИМУЛЯЦИЯ ЖӘНЕ КОГНИТИВТІ ИКЕМДІЛІКТІҢ ТӨМЕНДЕУ ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ АСПЕКТІЛЕРІ
Жарияланған April 2025
205
187
Аңдатпа
Тіл
English
Кілтті сөздер
гиперстимуляция
когнитивті икемділік
сандық тәуелділік
бастауыш сынып оқушылары
сандық құрылғылар
Дәйексөздерді қалай жазу керек
[1]
Sarsenbayeva , B. , Zhigitbekova , B. , Bissembayeva , N. і Matayev, B. 2025. САНДЫҚ ТӘУЕЛДІЛІК ЖАҒДАЙЫНДА БАЛАЛАРДАҒЫ ГИПЕРСТИМУЛЯЦИЯ ЖӘНЕ КОГНИТИВТІ ИКЕМДІЛІКТІҢ ТӨМЕНДЕУ ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ АСПЕКТІЛЕРІ. Абай атындағы ҚазҰПУ Хабаршысы. Психология сериясы. 82, 1 (Квіт 2025), 151–161. DOI:https://doi.org/10.51889/2959-5967.2025.82.1.013.

