Мақалада заманауи білімнің бірден бір танымал болған күрделі мәселесі көрсетіледі – оқушылар жеке дара қызметі мен тұлғалық қалыптандыру жүйесін өздері қалыптастырады, ол ең алдымен оқу барысында немесе өзге жағдайларда туындаған тапсырмаларды тиімді түрде орындлау үшін қажет.

Автордың оқу-танымдық қызметтегі өзіндік қалыптандыру жүйесін өзінше түсінуді негізге ала отырып, жеке дара қызмет  пен қалыптандыру деңгейі – оқушыны оқыту кезеңдеріне, білім үдерісіне қосылу тәжірибесіне байланысты динамикалық білім беру ретінде айқындалады. Өзіндік қалыптандырудың физиологиялық механизмдерін зерттеу  арқылы оқушының еркін бола ала алатындығы және өз белсенділігі аясында саналы жеке тұлға боп қалыптасуына мүмкіндігі бар екені дәлелденді. Осылайша оқушының белсенділігінің барлық түрін дамытуға оқудағы өзінді қалыптандыру әдісі негіз бола ала алатындығын айтуымыз қажет.

Аталған мақаланың мақсаты – бағыттық, өзгерістік және саналы белсенділікті іске асырудағы мүмкіндіктерін көрсету және ұйымдастырудағы мәселелерді ашу болып табылады. Осыдан туындайтыны: авторлық зерттеудің ерекшелігі тұлға мен сананың мәселелерімен байланысты болып табылатындығында, өйткені, тұлғаны қалыптастыру қызмет үдерісінде және өзгелермен қарым қатынас барысында іске асады.

 Жеке қызметтік және тұлғалық қалыптандыруды жасаудың нақты тұстарын айқындау үшін жеке тұлғалық тұрғыдағы өзіндін қалыптандыру үдерісінің өнімділігі қажет. Бұл табиғи күштерден тәуелді болған ерекше қабілеттірді дамытуға және әлеуметтен талап етуге негіз болады, өйткені біздің зерттеулеріміз өзіндік қалыптандырудағы когнитивтік үдерістерге бағытталған.